Stichting Tegenwind Noord-Oost Twente, is een collectief van 28 stichtingen, verenigingen en werkgroepen dat stelling neemt tegen het willen doordrukken van de snelle plaatsing van mega industriële windturbines binnen diverse gemeenten in Twente, Overijssel en Gelderland. Voortdurend zien wij de alarmerende signalen daarvan. Dat gebeurt steeds zonder dat het beleid op een open en transparante wijze aan de orde gesteld wordt.
Het “Regie op wind” gedoe tussen provincie en gemeenten en de RES Twente 1.0 met vervolg RES Twente 2.0 blijken een soap te zijn.
Toelichting
Het is bijna 2 jaar geleden dat de Raad van State heeft uitgesproken dat de vergunningverlening voor Industriële WindTurbines niet voldoet aan het Europese recht. Vergunningverlening voor de bouw kan pas als er vooraf duidelijke landelijke regels zijn voor de impact van de turbines op de omgeving. Die zijn noodzakelijk voor de MilieuEffectRapportage(MER)-procedure die voor elk project, van plaatsing van meerdere turbines, gedaan moet worden. Sinds dat moment is de landelijke overheid ermee bezig en is vergunningverlening voor nieuwe projecten “on hold” gezet. De uitkomsten van die regels en wetgeving volgen pas in 2024.
Wij volgen sindsdien nadrukkelijk hoe de RES-Twente met de provincie en de gemeenten hiermee omgaat. Wij hebben er al veel vragen over gesteld en zijn er discussies over aangegaan, maar de echte antwoorden worden gewoonweg niet gegeven. Voor RES en provincie bestaat het in hun berichtgeving niet. Nee, om de doelen voor 2030 te halen moeten de projecten voor 1 januari 2025 opgestart zijn. Regie voeren om dat te bereiken is tussen provincie en gemeenten nu steeds de geforceerde inzet.
Wat wel steeds gemeld wordt is de verplichting die zou volgen uit enkele afspraken die in RES Twente 1.0 vastgesteld zijn. Alleen staat er veel meer in dat vastgestelde document. Daarbij valt de steeds terugkerende formulering “wij zijn op weg zijn naar RES Twente 2.0”, die 1 juli 2023 zou gaan komen, wel heel erg op.
Maar laten wij daar het afgelopen jaar nu niets meer over horen!??
De klap op de vuurpijl kwam kortgeleden. Vanuit de landelijke aansturing van de RES is er geen RES 2.0 meer, maar alleen een tweejaarlijks voortgangsdocument en indien nodig een herijkingsnota. Ook daar wordt niet verwezen naar de landelijke regels die dus pas in 2024 gaan komen. Kortom de regels zijn tijdens het spel weer stiekem veranderd. Men hoopt dat het niet doordringt bij burgers en gemeenteraden.
De RES 2.0 Twente komt er dus niet en het hele beleid staat op losse schroeven. Daar kan een burgerforum achter gesloten deuren ook niets aan veranderen.
“Regie op wind” heeft al veel storm gegeven in de meeste Twentse gemeenten.
Over het besluit de regie terug bij de provincie te leggen zijn de meningen verdeeld.
In Twente zijn intussen 28 werkgroepen die samenwerken en kritisch zijn op het windbeleid. Recent bleek er vanuit de landelijke sturing van de RES weer een belangrijk onderdeel van de dubieuze gang van zaken in de RES- en provinciale strategie.
Want wat schetst onze verbazing?
Nu verschijnt ineens het RES voortgangsdocument!
Van RES 1.0 Twente gaan we niet naar de beloofde RES 2.0 per 1 juli 2023 maar naar iets wat aangeduid wordt als een RES voortgangsdocument.
Nu blijkt uit het Nationaal Programma RES dat er geen RES Twente 2.0 zal komen!
Zie het plaatje:
Kijken we eerst naar het door bijna alle Twentse gemeenten vastgestelde document RES 1.0 Twente. Ons dringende advies is hier: Neem die erbij! Het is, nu bijna 2 jaar geleden na een moeizaam proces, vastgesteld in bijna alle Twentse gemeenteraden.
Daar staat het vol van “Op weg naar de RES Twente 2.0” , zie bv de doelen 2.5 en 2.7 . Er staat ook: “De RES Twente wordt tussen 2021 en 2030 iedere twee jaar bijgesteld en opnieuw vastgesteld door de volksvertegenwoordigers”. “Het is een dynamisch proces tussen gestelde doelen en maatschappelijke acceptatie.” Zie onder 1.1 bij Dynamisch proces.
RES 2.0 is aangekondigd als een mijlpaal, maar wordt nu slechts een voortgangsdocument (zie onder 1.2 op pag 5).
En ook staat er: “De regionale koers is juridisch niet bindend, maar vraagt wel om een inspanning van alle partners met betrekking tot de realisatie van de gezamenlijke opgave in Twente.” Zie onder de doelen in hoofdstuk 2
Ons is steeds voorgehouden dat RES 2.0 wel juridisch bindend zou zijn! Bij een voortgangsdocument kan daarvan geen sprake zijn. Dat zit al in de naamgeving.
Wij zien, na al langer durende verwarring, dat RES Twente 2.0 nu opzij geschoven is. Het provinciale beleid in het verlengde van de RES is alleen nog gericht op het geforceerd vaststellen van windbeleid en zoekgebieden. Dat zou in principe per 1 juli 2023 zijn, maar met enig uitstel kan het ook wat later. Als het maar in 2023 blijft!
Dit gebeurt onder de dreiging van het wel of geen eigen regie voeren door provincie of door een gemeente.
Dus met de naamsverandering en de samenhangende andere benadering zijn we zo niet meer op weg naar Twente RES 2.0 of een andere democratisch verankerde structuur.
Er wordt alleen nog maar dwang uitgeoefend!
De beloofde eerlijke subregionale afstemming met de partners, regionale belanghebbenden en de lokale samenleving heeft gefaald. De weerstand tegen Industriële WindTurbines (plannen zijn er voor die IWT’s van 250 m, zoals nu bij De Lutte, maar nog nergens op land in bedrijf, tot nog weer grotere afmetingen, 280 m wordt zelfs al genoemd) in de huidige omstandigheden is te groot geworden. Maar toegeven dat de uitgangspunten bijgesteld moeten worden, behoort niet tot de mogelijkheden. Alternatieven voor grootschalige elektriciteitsopwekking via zon en wind komen pas later.
Luisteren naar de meedenkende burgers is er dus ook niet meer bij.
Inschakelen van een burgerforum, zoals dat nu gebeurt, die niet mag adviseren over de RES-uitgangspunten is dat ook.
De hele RES procedure is dus volksverlakkerij!
De belangrijkste reden daarvoor is natuurlijk de heersende onduidelijkheid over landelijke regels voor windturbines, waar men nu al bijna 2 jaar op wacht. Maar daar hebben RES en provincie het op gekunstelde wijze niet over. De huidige en aangekondigde Industriële Wind Turbines zijn nog niet goed onderzocht op hun milieu- en gezondheidsaspecten. Dat heeft de Raad van State bijna 2 jaar geleden uitgesproken. Het moet daardoor eerst leiden tot een Milieu Effect Rapportage (MER) van de landelijke overheid en daarna tot de regelgeving hierover. Dat moet grondig gebeuren met inschakeling van veel deskundigen en op basis van veel onderzoeken. Die is er dus nog niet en gaat er in heel 2023 ook niet komen! Dat weet iedereen die het proces volgt. (Mededeling van minister Jetten aan de 2e kamer).
Als de provincie zegt dat zij hun eigen regels voor de nog op te starten windprojecten mogen stellen en een eigen MER kunnen vaststellen, los van die van de landelijke overheid, dan spreekt zij bewust onwaarheid. En op dit moment doet zij aan blufpoker door dat wel te suggereren (bij het gebruik van een uitspraak van de Raad van State in een andere context niet van toepassing op de huidige RES) en de landelijke ontwikkelingen weg te houden uit hun berichtgeving als dat niet past in de ingezette lijn.
Het maakt het vaststellen van windbeleid en zoekgebieden op dit moment door gemeentes tot een farce.
Het leidt tot de huidige misleiding van gemeenten door de provincie.
In RES 1.0 wordt onder 1.1 ook gesteld:
“Bewezen technieken: haalbaar, betaalbaar en schaalbaar
De tijdshorizon van de RES richt zich op 2030 met een doorkijk naar 2050. Daarom moet voor de periode tot aan 2030 gewerkt worden met (wetenschappelijk) bewezen systemen die uitvoerbaar zijn. “In beginsel is dat wind- en zonne-energie voor duurzame opwekking elektriciteit.”
Behalve dat in voorgaande zin de beperking tot grootschalige opwekking niet is vermeld, is ook duidelijk dat de aangekondigde systemen nog niet goed onderzocht zijn.
We noemen hier in het kort:
Afstandsnormen die er gaan komen, regering en 2e kamer hebben dat besloten, maar niemand weet nog welke dat gaan zijn. Sluiten we aan bij omringende landen dan zou het 1000 m kunnen worden in relatie tot een turbine van 250 m. de effecten door geluid en andere trillingen die leiden tot slapeloosheid van omwonenden van windturbines de effecten op de directe natuurlijke omgeving vanwege aanvaringen met vogels, vleermuizen en insecten die dood in de nabijheid neerkomen de chemische belasting op de omgeving door aantasting van de wieken (Leading Edge Corrosion) met het vrijkomen van de kankerverwekkende en hormoon beïnvloedende stof bisphenol A de negatieve effecten op natura 2000 gebieden in de buurt
Het is allemaal nog niet goed onderzocht en op landelijk niveau zal men daar uitspraken over moeten doen en regels (wetgeving) voor moeten opstellen. Het grondwettelijk voorzorgsbeginsel van de landelijke overheid moet dan toegepast worden als er wel duidelijke vermoedens zijn en wetenschappelijk bewijs veel te lang gaat duren.
Dat betekent dat we pas met duidelijke regelgeving van de landelijke overheid weer op fatsoenlijke wijze verder kunnen. Door de minister is aangekondigd dat dat niet eerder dan in 2024 het geval zal zijn.
Daarom geen nodeloze angstzaaierij bij gemeenten en burgers, die nu al moeten vrezen voor die nog niet goed onderzochte IWT’s in hun gemeente of zelfs in hun woonomgeving!
Namens het collectief van de Twentse windturbine groepen
