Onder de verzamelnaam “Geef me de ruimte” schrijft Gerard Kienhuis een aantal blogs over de ruimtevaart voor Hallo Losser. Gerard is in Losser maatschappelijk actief op diverse fronten. Naast muziek en fotografie is de ruimtevaart zijn grote hobby. Hij vertelt en schrijft er met passie over. Veel leesplezier met bijdrage 27 waarin hij weerom schrijft over Artemis Programma.
(Tekst bij de omslagfoto boven: De opbouw van de Lunar Gateway. Verderop zal nader ingegaan worden op de betekenis van de diverse modules.)
Het Artemis Programma (2)
Het is inmiddels alweer meer dan twee maanden geleden dat ik het eerste deel van het Artemis project besprak. Daarom hierbij gemakshalve de link naar deze bijdrage. https://hallolosser.nl/nieuws/2022/blog-geef-me-ruimte-26
In deze Blog wil ik stilstaan bij het ruimtestation dat in een baan om de maan geplaatst gaat worden, de zgn. Lunar Gateway. Vergelijkbaar met het International Space Station (ISS). Lunar Gateway is een zeer wezenlijk onderdeel van het totale programma. Omdat men vertraging voorziet in de levering van de diverse onderdelen van de Gateway, is besloten om deze niet te gebruiken voor de eerste maanlanding. Het ruimtestation gaat pas daarna een rol spelen. De verwachting is dat het ruimtestation in 2026 operationeel wordt. Het ruimtestation bestaat uit diverse modules. Zie Figuur boven.
HALO = Habitation and Logistics Outpost. Het is de module waar astronauten verblijven en onderzoek doen. Het is de ruggengraat van de Gateway. Alle communicatie met de aarde en met de bemanning op de maan vindt van hieruit plaats. Tevens doet HALO dienst als koppelmodule voor de maanlander. De bemanning kan van hieruit overstappen in een maanlander. Alle vereiste elektrische voeding wordt verkregen van de PPE.
Power and Propulsion Element (PPE). Deze module beschikt over elektrische voortstuwing, een ionenmotor, waarmee baanwijzijgingen voor de Gateway kan worden uitgevoerd. Hierdoor zijn geen chemische stuwstoffen noodzakelijk. Zij is voorzien van grote zonneschermen t.b.v. het voorzien van de elektriciteit. Verder zorgt zij voor standregeling van het ruimtestation en voortdurende baancorrecties.
Logistics Module. De module is bedoeld als opslag voor wetenschappelijke apparatuur dat op het maanoppervlak gebruikt moet gaan worden. Ook betreft het de opslag van verbruiksartikelen voor de bemanning en het ruimtestation. De module wordt vanaf de aarde naar de Gateway gezonden met behulp van de Falccon Heavy raket. De verwachting is dat elke zes tot twaalf maanden een dergelijke module telkens gelanceerd wordt.
I-Hab en US-Hab. Dit zijn de bemanningsverblijven. “Hab” staat voor “Habitation”. De I-Hab en de US-Hab worden respectievelijk gebouwd door de ESA (European Space Agency) en de NASA.
HLS. De Human Landing System, zoals reeds in het vorige Blog besproken.
Orion. De capsule waarmee de astronauten vanaf de aarde naar de Gateway worden gebracht. In het vorige Blog is deze uitvoerig beschreven.
Het totale project wordt geleid door de NASA in samenwerking met de ESA (Europa), CSA (Canada) en JAXA (Japan). Inmiddels zijn zo’n 15 landen aangesloten. Rusland doet niet mee.
Zoals al besproken omvat het programma twee fases, waarvan de eerste fase een bemande maanlanding beoogt en daarbij drie vluchten Artemis I, II en III omvat. De eerste vlucht behelst een onbemande vlucht in een baan om de maan met als doel om de nieuwe draagraket SLS en de bemanningscapsule Orion te testen. Als alles volgens plan verloopt zal op 29 augustus a.s. deze vlucht beginnen. Opgemerkt moet worden dat het vluchtplan voortdurend wijzigt. Neemt niet weg dat de totale opzet ongewijzigd blijft.
Afbeelding: Vluchtplan van Artemis 1. De tijdstippen 0 t/m 4 worden verder nader toegelicht. Credit NASA/ESA. Bewerkt door de auteur.
Toelichting vluchtplan. De diverse vluchtgedeeltes zijn in kleuren weergegeven. De lancering vanaf het aardoppervlak vindt plaats ten tijde 0. De lanceerfase die hierop volgt is in oranje weergegeven. Vervolgens gaat het traject over in een baan om de aarde (kleur rood). Dan volgt een lang gedeelte van zo’n 10 dagen op de weg naar de maan (kleur geel).Ten tijde 1 maakt de Orion een soort Flyby (extra ondersteuning van de zwaartekracht van de maan) die haar naar positie 2 brengt. Hier wordt de Orion in een zgn. DRO (Distant Retrograde Orbit) gebracht met een afstand van zo’n 60.000 km tot het maanoppervlak (kleur roze). Dit is een uiterst ingewikkelde baan dat gebruik maakt van de Lagrangepunten L1 en L2. Zie https://hallolosser.nl/nieuws/2022/geef-me-ruimte-24 ). Haar omlooptijd is ongeveer 14 dagen. Na zo’n 1,5 omloop (= 21 dagen) wordt de Orion in positie 3 afgeremd waardoor de baan verandert en weer naar positie 1 leidt. Hier wordt opnieuw een snelheidimpuls gegeven voor de weg terug naar de aarde (kleur blauw) waarop de landing volgt in 4. Als de lancering op 29 augustus doorgaat vindt de landing van de Orion plaats in de Stille Oceaan op 3 oktober. De totale reis heeft dan 42 dagen geduurd.
Het worden dus zeer spannende weken die ons wachten. Mocht onverhoopt de lancering van 29 augustus a.s. vertraagd worden, dan is de volgende mogelijkheid vóór 6 september a.s. Dit in verband met het zgn. lanceervenster. Doorgaans is er elke twee weken een mogelijk om te lanceren met een uitloop van ongeveer een week.
Wordt vervolgd.
