Op maandagavond 13 maart nam Cees Hoogendijk uit Wierden de leden van de Historische Kring Losser mee op een reis langs de IJssellinie, het verdedigingswerk dat in de vijftiger jaren van de vorige eeuw, een eventuele Russische aanval vanuit het oosten tot staan moest brengen, of in ieder geval zo veel mogelijk moest vertragen. De interessante lezing vond plaats bij Grand Café Smit.
Strenge geheimhouding
De IJssellinie werd onder uiterst strenge geheimhouding aangelegd tussen 1951 en 1954 door meerdere (grote) bedrijven, die van elkaar niet wisten en mochten weten waar ze nu eigenlijk mee bezig waren. Cees Hoogendijk, in het dagelijkse leven als Chief Operations werkzaam bij de luchtverdediging van de Koninklijke Luchtmacht, zal niet alleen de bouw en het functioneren van de linie toelichten, maar ook ingaan op de effectiviteit ervan. Daarnaast worden in het kort ook nog verbanden gelegd met Losser en omgeving ten tijde van de Koude Oorlog.
Ze zijn niet gekomen
Vliegveld Twente speelde een belangrijke rol in dit project. Immers zouden de Russen beslist belangstelling hebben voor een dergelijk strategisch punt. Er werden plannen bedacht om bij een eventuele inval de Russen in ieder geval te stoppen voor de IJssel. Er werden maatregelen genomen om alle gebieden rond en aan de IJssel onder in een kort tijdsbestek onder water te zetten zodat de vijand niet verder zou kunnen. De operatie was zo geheim dat militairen objecten bewaakten waarvan ze niet wisten waar ze dienst voor deden. In de IJssel werden netten opgehangen om te voorkomen dat Russische onderzeeboten bepaalde doelen zouden kunnen bereiken. En heeft het effect gehad? Dat is moeilijk te beoordelen. De Russen zijn in ieder geval niet gekomen. En Cees Hoogendijk is er van overtuigd dat de Russen op de hoogte waren van de landelijke verschuivingen rond de IJssel. De spionagedienst deed zijn werk. Boven Nederland vlogen Russische vliegtuigen. En al ver voor de val van de Berlijnse muur in 1989 was de koude oorlog op z’n retour.
Partnerstad Widnoje
In 1983, toen de spanningen tussen Oost en West hoog opliepen, besloot de gemeenteraad van Losser de toenmalige wereldleiders, Andropov en Reagan, uit te nodigen om hier op neutraal terrein besprekingen te voeren over de wereldvrede. De wereldleiders kwamen niet, maar wel de ambassadeur van de USSR en daaruit ontstond het contact met de Russische partnerstad Widnoje. Willem Wilmink heeft toen nog een Nederlandse tekst op de melodie van het Wolgalied gemaakt.
