Interview met Marja Nijland
21 jaar dagbesteding bij zorgroep Sint Maarten in Losser
Een tweede thuis voor wie het nodig heeft
Al 21 jaar is Marja Nijland het vertrouwde gezicht van de dagbesteding bij Zorgroep Sint Maarten in Losser. Wat ooit begon als een kleinschalige voorziening voor ouderen die graag onder de mensen wilden zijn, groeide uit tot een betekenisvolle plek waar mensen met verschillende beperkingen en aandoeningen elkaar ontmoeten, actief blijven en zich thuis voelen.
“Onze dag voorziening is bedoeld voor mensen die nog thuis wonen,” vertelt Marja. “Ze komen ’s ochtends rond tien uur met de bus, waarna ieder naar zijn eigen groep gaat. We hebben groepen voor mensen met geheugenproblemen, met lichamelijke klachten en voor wie vooral om sociale redenen komt. Elke groep vraagt een eigen aanpak. Iemand met dementie heeft iets heel anders nodig dan iemand met Parkinson.”
De groepen zijn bewust klein meestal tussen de acht en twaalf deelnemers. “Juist dat maakt het persoonlijk. Iedereen heeft een indicatie, maar binnen die kaders kijken wij vooral naar de mens zelf. Een tweede thuis is voor mij een plek waar mensen zich veilig, gezien en gewaardeerd voelen. Dat ze hier dingen kunnen doen die thuis niet meer lukken. In dat contact, in die kleine momenten van aandacht, zit de warmte.”
Bewegen als medicijn
Voor Marja’s groep mensen met de ziekte van Parkinson is bewegen de rode draad. “Ons hele dagprogramma draait om beweging. We hadden eens een deelnemer wiens dochter hem aanspoorde om drie keer per dag oefeningen te doen. Dat leek ons nogal pittig, tot we dachten: waarom doen we het niet samen? Sindsdien geldt: het tweede kopje koffie moet je verdienen door te bewegen. Dan gaat er een vrolijk muziekje op en ieder doet naar eigen kunnen mee. Dat geeft zoveel energie.”
Toch merkt Marja dat het werk zwaarder is geworden. “Mensen komen tegenwoordig pas als ze al verder in hun ziekte zijn. Dan moet je creatiever worden om iedereen iets te laten doen wat past bij wat nog wél kan. Het gaat vaak om kleine dingen, maar juist die maken verschil.”
Vriendschap en herkenning
De sociale kant is minstens zo belangrijk. “De dag voorziening is een plek waar mensen elkaar vinden, vooral bij een ziekte als Parkinson. Hier kunnen ze praten over wat hen bezighoudt over hun thuissituatie, hun toekomst, hun medicijnen. Als meerdere mensen in de groep bijvoorbeeld een medicatiepomp gebruiken, delen ze hun ervaringen. Dat schept verbinding.”
Sommigen willen juist niet vooruitkijken. “Er zijn mensen die zeggen: ‘Ik hoef niet te weten wat mij te wachten staat.’ En dat mag. Iedereen beleeft het op zijn eigen manier. De ziekte is voor iedereen anders, maar het gevoel dat je begrepen wordt dat is wat ons bindt.”
Er ontstaan vriendschappen, maar ook een gevoel van trots. “De mensen weten heel goed wat ze nog kunnen. Ze zoeken hun eigen gesprekspartner op, dat gaat vanzelf. En het mooie is dat ze ervaren dat ze deel uitmaken van iets positiefs.”
Samen met Losser
De verbinding met het dorp is iets waar Marja trots op is. “We doen mee aan de kerstmarkt en de voorjaarsmarkt, en maken dingen die verkocht worden voor een goed doel. Zo hebben we kunstwerken gemaakt waarvan de opbrengst naar Alzheimer Nederland ging. De deelnemers vinden dat prachtig ze dragen iets bij, ze betekenen iets.”
De coronaperiode: zorg op gevoel
De coronaperiode noemt Marja een van de moeilijkste tijden. “Dat was zó zwaar. Vooral voor mensen met dementie, die niet begrepen waarom ze niet mochten komen. Ik vergeet nooit dat ik iemand zag die via een luikje met haar familie praatte dat brak mijn hart.”
Omdat het stil werd op de dagbesteding, besloot het team huisbezoeken te doen. “We gingen gewoon, op gevoel. Even een praatje, een wandeling, een kleine activiteit. Achteraf beseften we dat het risico groot was, maar toen dachten we: we kunnen ze toch niet alleen laten? Zorg is niet alleen regels volgen het is ook luisteren naar je hart.”
Herstel en toekomst
Na corona verschoof de aandacht naar herstel en toekomstgericht werken. “We werken nu veel meer met maatwerk en inclusie. We kijken naar wat iemand nog wél kan, naar talenten en interesses. We koken met streekproducten, doen groene projecten en creatieve activiteiten. Zo blijven mensen betrokken bij de samenleving. Daarnaast gaan we wekelijks naar het zwembad Brilmansdennen in Losser, waar doelgroep lessen worden gegeven voor alle mensen uit de omgeving met de ziekte van Parkinson.”
De dagbesteding speelt ook een belangrijke rol in het ontlasten van mantelzorgers. “Ik zeg vaak tegen mensen: als jij niet af en toe naar de dagbesteding gaat, redt je partner het niet meer. Dat klinkt hard, maar het is de realiteit. Mantelzorgers zijn er 24 uur per dag. Even afstand nemen, even tijd voor jezelf dat is zó belangrijk.”
Erkenning en trots
“Het is mooi dat de gemeente Losser zich nu ‘dementievriendelijk’ noemt,” zegt Marja glimlachend. “Vroeger werd over geheugenproblemen gezwegen. Nu is er openheid en begrip. Dat is winst.”
En dan, met zichtbare trots: “Mijn hart ligt bij de Parkinson-groep. Dat is altijd mijn kindje geweest. We hebben in Losser een specialistische begeleiding opgezet die inmiddels ook buiten de gemeente bekend is. Mensen uit Hengelo horen bij het Parkinsonpunt: ‘Ga eens in Losser kijken.’ En dan denk ik: ja, dat hebben we met ons team toch maar mooi voor elkaar gekregen. Mensen voelen zich hier begrepen en hun familie kan met een gerust hart even loslaten.”
💚 “Parkinson heb je nooit alleen,” besluit Marja. “Het raakt de deelnemer, maar ook de partner, de familie en ons als begeleiders. Juist daarom is dagbesteding zoveel meer dan zorg: het is menselijkheid in de puurste vorm.”
