In de Glane-Beekhoekontstaat een voedselbos.
Wat is een voedselbos
Je kan een voedselbos vergelijken met een oerwoud. Daar eten mensen en dieren al eeuwen uit het bos, gewoon door er te plukken. In Nederland hebben we de wildpluk als volwaardige voedselbron met de introductie van akkerbouw en veeteelt achter ons gelaten, lang geleden. Nu zijn voedselbossen weer in opkomst, maar we moeten nog alles leren. Het oudste voedselbos van Nederland is nog maar 30 jaar. Het voedselbos is een robuust ecosysteem, door mensen ontworpen naar het voorbeeld van een natuurlijk bos, met het doel voedsel te produceren. Een voedselbos heeft meerdere lagen; hoge bomen, lage bomen en heesters, struiken, kruiden, klimplanten en paddenstoelen. Zo is het oppervlak dat zonlicht opvangt zo groot mogelijk, en wordt er dus veel meer energie uit zonlicht omgezet in plantaardige energie, suikers. In het bos wordt niet bemest en niet gespoten, de grond wordt zoveel mogelijk met rust gelaten Daardoor ontstaat een rijk bodemleven. In combinatie met veel verschillende planten en bomen leidt dat tot een weerbaar systeem met een hoge biodiversiteit, waar ook dieren een plek vinden.
Initiatiefnemers
In de Glane-Beekhoek, gemeente Losser, is Voedselbos Glanerbeek in opbouw, zie www.voedselbosglanerbeek.nl. Hier zijn twee gezinnen een boerderij gestart waar fruit en noten worden geoogst, kruiden, blad en scheuten. Ook kan je hier straks allerlei soorten eetbare planten voor in je eigen tuin kopen. Maud en Dagobert wonen in het voedselbos met hun kinderen. Ze zijn opgeleid als stedenbouwkundige en architect. Voordat ze naar Twente verhuisden hadden ze in een Noord-Hollandse stolpboerderij een vergader- en culturele productielocatie. Ook Jessica woont in het voedselbos met haar kinderen. Zij, is na een studie industrieel ontwerpen over de hele wereld werkzaam geweest in ontwikkelingswerk. Tijdens een studie Milieuwetenschappen in Wageningen heeft zij zich verdiept in de relatie tussen voedselproductie en klimaatverandering. Alle drie de initiatiefnemers hebben zich de afgelopen jaren via opleidingen, workshops en stages voorbereid op de overstap naar het voedselbos.
Experiment
Alles begon pas écht met de koop van een melkveebedrijf van 25 ha begin ‘22. In de zomervakantie verhuizen de twee gezinnen van Amsterdam naar Twente. Maud en Dagobert nemen het grootste deel van de voedselproductie voor hun rekening terwijl Jessica zich concentreert op de kweek en verkoop van eetbare planten. Zij gaat ook experimenteren met nieuwe soorten; wat groeit hier goed én is superlekker? In het begin is het uiteraard investeren. Het voedselbos en ook de kwekerij leveren de eerste jaren nog geen inkomsten op. Ze hebben een buffer aangelegd om de komende tijd het hoofd boven water te kunnen houden.
Vrijwilligers
Er zijn een aantal vaste vrijwilligers uit de buurt die wekelijks komen helpen. Bij pieken in de werkzaamheden zoals bijvoorbeeld de aanplant in de wintermaanden doen ze een oproep voor een grotere groep vrijwilligers. Mensen komen dan vanuit het hele land, omdat ze nieuwsgierig zijn naar zo’n voedselbos, of gewoon omdat ze lekker buiten in de natuur willen werken! “Wij weten uit ervaring dat het werken aan de opbouw van een bos energie geeft!”
Uitdagingen
Kijken naar mogelijkheden en niet naar onmogelijkheden. Het blaadje van de Franse uiensoepboom, ook wel de Chinese Magieboom genoemd, smaakt echt naar een uiensoep mét kaas. Maar zulke ingrediënten kennen mensen nog niet, dus daar ligt een uitdaging voor de voedselbosboeren. Doordat ze steeds meer kennis hebben van planten gaan ze ook heel anders naar onkruid kijken. Van zevenblad bijvoorbeeld, ook wel ‘tuindersverdriet’ genoemd, maakt Jessica een lekkere pesto. Ridderzuring is een plant die je hier nu veel ziet. Niet eetbaar, dus ‘eruit’ zou je zeggen. Echter de wortel van deze plant gaat heel diep de grond in, maakt daarmee verdichte grond weer luchtig én haalt voedingsstoffen uit diepe lagen om ze voor andere planten beschikbaar te stellen; zeer nuttig!
Enthousiasme
Ze vertellen innemend over het bodemleven en het wetenschappelijke bewijs dat bomen en planten ondergronds communiceren. Ze raden een film aan: Onder het Maaiveld*. Ze onderstrepen het belang van insecten en andere dieren voor de balans in het ecosysteem. In een voedselbos geen stikstofproblemen. Ze vertellen je waarom het gras nu niet gemaaid wordt, waarom sommige stukken grond bedekt zijn met karton. En als je ze niet stopt, vertellen ze in hun enthousiasme oneindig verder. Ze zijn er vrolijk van overtuigd dat ze over enkele jaren 60 tot 80 eetbare producten produceren die naar de klanten kunnen. Een heerlijk experiment.
