Nieuws

Traditie Paasvuur

Een jaar geen paasvuur zal de traditie niet klein krijgen

Als de voorspellingen van meteorologen uitkomen, worden komend weekend alle paasrecords voor de omzet van barbecuevlees gebroken. Weer of geen weer, de eierconsumptie piekt altijd met deze feestdagen. Daar zit een symboliek achter die velen zal ontgaan: de eieren staan voor nieuw leven, vruchtbaarheid, het vieren van het voorjaar.

Diepere gedachten 

Achter de eeuwenoude traditie van de paasvuren gaan dezelfde diepere gedachten schuil. De vlammen verjagen de winter en verwelkomen de lente. Het licht staat voor het verlangen naar de zon. Het vuur moet bij de hogere machten een vruchtbaar seizoen afdwingen. Van oudsher leefde ook de overtuigingen dat de vonken van het vuur sowieso goed waren voor de landerijen.

Oude Germanen

De traditie is terug te voeren naar de oude Germanen. Het gebruik is ook het wijdst verbreid in Duitsland en de aanpalende gebieden. Duitsers die een nieuw bestaan gingen opbouwen in de Nieuwe Wereld namen het paasvuur soms mee naar de nieuwe woonplaats. Om die reden wordt er ook op een enkele plaats in Texas het paasvuur ontstoken.

De meeste paasvuren in Nederland zijn te vinden in Groningen, Drenthe, Overijssel en Gelderland. Ze zijn daar uitgegroeid tot sociale en soms toeristische evenementen, die duizenden mensen trekken. De inwoners van Twente en de Achterhoek zijn het fanatiekst. Soms gaat de traditie  nog veel verder dan de paasvuren alleen.

Paaskaars

Iets van de traditie is ook nog te herkennen in de rol die de paaskaars in het Christendom speelt. Bij de katholieken wordt het vuur zelfs gezegend. De vlam van de kaars staat voor het licht van Christus, de verlosser die de duisternis en het kwaad wist te overwinnen en daarmee eigenlijk voor een nieuw leven.

In de tweede helft van de twintigste eeuw stuitten de jaarlijkse feestelijkheden op weerstand bij milieuactivisten. Want wat werd er onder het mom van traditie niet allemaal op de brandstapel gelegd? Wat betekende de veroorzaakte uitstoot voor de nabije omgeving en de talrijke toeschouwers. Een enkeling wees zelfs op slachtoffers onder vogels, die weleens in de vlammen konden vliegen.

Voorschriften en plaatselijke verordeningen

Gemeentelijke overheden kwamen met voorschriften in hun plaatselijke verordeningen. De strengste besloten tot een verbod. Die opstelling droeg bij aan het goeddeels verdwijnen van de paasvuurtraditie in de Kop van Overijssel en de Veluwe. Sommige gemeenten, waaronder die van Losser zijn nog altijd ruimhartig en staan verenigingen toe hun eigen paasvuren te ontsteken. Echter door gebruik te maken van verordeningen kunnen gemeenten paasvuren verbieden  vanwege de droogte. Voor een jaartje dan. Dat zal de plaatselijke traditie niet klein krijgen. Na een teleurstelling van dit jaar is het enthousiasme voor volgend jaar misschien wel groter.

Jammer alleen van alle inspanningen binnen vele geledingen die het Paasvuur in Losser gered leken te hebben.

 

afbeelding van Henri Schuite

Door: Henri Schuite