Natuur Recreatie

Kunst Cultuur Historie

Wachten op de ijsheiligen

Vanmorgen was ik al vroeg wakker. Naar beneden; de gordijnen open. Een fris en helder licht komt me tegemoet. Het wordt vast een prachtige dag! Op het moment dat ik het rolgordijn van de keuken oprol, zie ik dat de Hosta’s en de Phlomis alweer zijn gegroeid deze nacht. Even naar onze twee kippen kijken; het is in orde. Water en voer voldoende.
Ze lopen al beneden in de ren en pikken in het zand; altijd bezig met het zoeken naar wormpjes of andere insecten. Terwijl ik de krant even uit de brievenbus haal, loop ik al "koppen"-lezend naar mijn kas om te kijken of de gisteravond door mij ingestelde temperatuur constant is gebleven.

Waarom en hoezo

Ik heb de afgelopen veertien dagen een groot aantal normale, maar ook een aantal bijzondere eenjarige bloemen gezaaid en sommige daarvan hebben een min of meer constante temperatuur nodig om goed te kunnen kiemen. Ik kijk op de “minimum-maximum”- thermometer en zie dat het verschil tussen de minimum en de maximumtemperatuur slechts drie graden is geweest: prima! Ik controleer tegelijkertijd nog even of er al wat meer nieuwe zaden zijn ontkiemd. En ja hoor:drie soorten hebben hun slaapstand ingewisseld voor de groeimodus; wonderlijk nietwaar? Maanden gedroogd en donker opgeslagen in een koude omgeving en na toevoeging van warmte en vocht weer tot leven komen!! Doe ze dat maar eens na.

Ik ben dan ook elk jaar weer ik verbaasd dat de zaden hun “comateuze” “slaap”- toestand op basis van zonlicht, vocht in combinatie met minimale verschillen tussen dag- en nachttemperatuur hebben ingewisseld voor een “(op)nieuw” leven. Een boeiend en zich telkens herhalend fenomeen dat bij (eenjarige) planten hoort. Ontkiemen, groeien,bloeien,zaden voortbrengend en afsterven en dat alles binnen maximaal drie seizoenen! 

Ik zie dat ik al een aantal "kiemelingen" moet gaan “verspenen”; ze groeien hard! Dus is het zaak de pas gekochte potgrond van de klootschieters vereniging “Java” alvast op te warmen door deze in de warme kas te plaatsen. Kleine plantjes hebben namelijk net zo als wij mensen een hekel aan plotselinge temperatuurwisselingen. Morgen beginnen dus om de “kiemelingen” te verplaatsen naar een eigen potje om ze verder en groter te kunnen laten groeien.

Nadat hun fijne worteltjes opnieuw contact hebben gemaakt met de verse potgrond gaan ze twee weken later naar mijn tweede kas waar de temperatuur een stukje lager is dan in mijn zaai-kas. De tocht naar volwassenheidkan begint. Deze volwassenheid betekent voor elke plantensoort en/of cultuurvariëteit weer iets anders met een individuele eigenheid, zoals hoogte, bloeitijd, kleur, vorm, de gewenste groeiomstandigheden en de eventuele gebruikswaarde. Door deze verschillende eigenschappen is elke plant uniek.

Na alle bespiegelingen van deze amateurkweker even terug naar de Twentse nuchterheid; ik moet nog eten; het laatste nieuws op HalloLosser, onze eigen Losserse communicatiesite even lezen, de Tubantia inzien en dan de tuin in want het lijkt er op dat het binnenkort zomer gaat worden. Er valt nog wel het een en ander te doen want de borders moeten hier en daar nog onderhanden worden genomen. Vorig jaar stonden er een aantal vaste planten niet geheel op de goede plek. Dus na het eten gauw de oude kleren aan en aan het werk: planten opnemen, scheuren; de gezondste buitenste delen opnieuw planten en op een beter geschikte plaats zetten. De borders met vaste planten heesters worden na de zgn. "ijsheiligen" (zie ook hieronder) binnenkort aangevuld en gemixt met de nu nog kleine (klim)-plantjes uit mijn kassen. Ik hoop dat ik weer bijzondere combinaties kan maken van de planten.

Het is elk jaar weer een verrassing. Hoe zal dit uitpakken dit jaar ??

Bent u ook al benieuwd wat deze zomer u zal brengen? Ik wel!

Veel natuur en tuinplezier!!

Han Heck

IJsheiligen

Vóór ijsheiligen de planten al naar buiten? Meestal kun je er dan qua plezier naar fluiten, Wacht af tot de heiligen zijn voorbijgekomen, Het geduld wordt u dan met veel dank afgenomen."

Het is algemeen bekend dat je pas na de z.g.n."ijsheiligen" kunt beginnen met het planten in de " volle grond" In deze periode komt in West Europa nogal eens nachtvorst voor dat schade kan toebrengen aan de nog kwetsbare plantjes. Na deze periode van ongeveer 11- 14 mei komt er in onze streken normaliter geen nachtvorst meer voor.

Van oorsprong zijn het de feestdagen van de volgende Katholieke Heiligen:

Mamertus 11 mei

Pancratius 12 mei

Servatius 13 mei

Bonifatius 14 mei

Sommige landen, waaronder Duitsland, Hongarije en Zwitserland, rekenden in het verleden ook 15 mei (ook wel aangeduid als boze Sophie) nog tot de IJsheiligen. Dat dateert uit dateert uit de elfde eeuw, toen Sophie beschermheilige van de vorst was. In het Alpengebied werden indertijd op die dagen tegen de vorst grote vuren ontstoken!. Drie is het heiliggetal en daarom rekent men er in de meeste landen maar drie tot de IJsheiligen.In sommige landen wordt St.Mamertus niet meegeteld, in andere landen hoort St. Bonifatius er niet bij. De dagen worden nog maar in kleine kring gevierd er wordt over het algemeen volstaan met het aansteken van een kaars voor de betreffende heilige.

afbeelding van Han Heck

Door: Han Heck

 Han Heck