Ben gaat Bloggen

7 november 2018, 21:23

Ben Olde Riekerink, geboren en opgegroeid in de Lutte, woont in de Glane is een natuurliefhebber. Hij is opgegroeid in de natuur en weet heel veel over de natuur. Dit heeft hij grotendeels aan zijn vader te danken die ook heel veel wist over de natuur. Vroeger stonden de mensen dichter bij de natuur. En dat was noodzaak, want hoe wist je anders hoe je je strooien matras insectenvrij moest houden. De eerste blog van Ben gaat over Gagel. Myrica Gale de wetenschappelijke naam. Dit duidt op de sterk aromatische, zoete geur van de plant. Nooit van gehoord? Nu dus wel.

Gagel de grote onbekende

Gagel behoort tot de familie der wilgen. De plant is tweehuizig, wat wil zeggen, dat er aan de takjes zowel vrouwelijke, als mannelijke katjes groeien, veelal boven aan de struiken. De stamper van de vrouwelijke katjes wordt bestoven door het stuifmeel van de mannelijke katjes. Het zaad wordt gevormd door de vrouwelijke katjes. Als je in het voorjaar langs een gagel struik loopt, laat de plant het stuifmeel rijkelijk stuiven, wat een heerlijke kruidige geur veroorzaakt. Dit geeft aan, dat de gagel een windbestuiver is. Ook door insecten wordt het stuifmeel naar de vrouwelijke stamper gebracht. Later in het jaar - in de zomer - ontstaan dan de zaadjes in de vrouwelijke katjes. In deze zaadjes zit een soort etherische hars, die heerlijk geurt. Het zaad kan tientallen jaren geconserveerd blijven of nog langer. Zo zorgt deze prachtige plant, dat er altijd weer jonge plantjes kunnen opgroeien en is de instandhouding van de gagel gewaarborgd.

Laagveengebieden

De plant groeit langs de waterkant in een zure omgeving, bijvoorbeeld langs laagveengebieden, zoals het Gildehauser Venn. De gagel komt ook voor in het Arboretum in de Lutte. Hier staan de gagelstruiken langs de watervijver achter op het terrein. Dat betekent, dat ook de oever van deze vijver een zuur karakter heeft. Over het algemeen vinden we gagel struiken daar, waar natte heidegebieden voorkomen. De plant gedijt juist goed aan de randen van natte heidegebieden, dus een zure omgeving. Verder komt gagel voor in hoogveengebieden met een zure omgeving, zoals in de provincie Drenthe.

Beschermde plant

Momenteel staat de gagel op de lijst van beschermde planten in Nederland. Vroeger werd deze plant vooral gebruikt door boerenfamilies. Dan werd een aantal gagel planten tussen het stro gelegd in de stromatras in de bedstee. Zodoende had men geen last van ongedierte, zoals vlooien, luizen en wantsen. We praten dan over de periode van 1920 tot 1945.

Heilzame werking

Ook heeft gagel een heilzame werking en werd de plant in de geneeskunde gebruikt om bepaalde kwalen te bestrijden, zoals slaapstoornissen, darmklachten en kiespijn. Na verloop van tijd werd de functie van gagel overgenomen door de moderne geneeskunde en kregen de patiënten tabletten en drankjes voorgeschreven. Gagel werd ook gebruikt bij het brouwen van bier. Ook langs de grensstreek in het Lutterzand werden door Duitse boerenfamilies gagel planten gebruikt in de bedstee. Daar werden deze planten"Posenbuske " genoemd. Rond Kerstmis kunnen we vaak genieten van Prinses Sissi. Zij woonde op "Haus Posenhofen", dus vertaald heette zij Sissi van de gagelhof. Rondom de tuinen waren veel gagel struiken aangeplant. Vandaar de naam Haus Possen.